Khúc tâm tình Hoài Ân

Hoài Ân là một huyện của tỉnh Bình Định. Huyện Hoài Ân có thị trấn là Tăng Bạt Hổ và 14 xã, trong đó có 5 xã có người dân tộc Ba-na, H're sinh sống.

Hoài Ân không có quốc lộ chạy qua, phía bắc có tỉnh lộ 629 nối với quốc lộ 1A tại Bồng Sơn, Hoài Nhơn, chạy qua địa phận 2 xã Ân Mỹ, Ân Hảo Đông lên tới huyện lỵ An Lão và đi Ba Tơ, Quảng Ngãi; phía nam có tỉnh lộ 630 nối với quốc lộ 1A tại cầu Dợi, Hoài Đức, Hoài Nhơn, chạy qua thị trấn Tăng Bạt Hổ, xã Ân Đức, xã Ân Tường Tây, xã Ân Nghĩa, lên huyện Kbang, Gia Lai nối với tỉnh lộ 637 qua huyện lỵ Vĩnh Thạnh và nối với quốc lộ 19 tại vườn Xoài, Tây Thuận, Tây Sơn. Ngoài ra còn có tỉnh lộ 631 nối với quốc lộ 1A tại đèo Nhông, Mỹ Trinh, Phù Mỹ chạy qua địa phận xã Ân Tường Đông tới Gò Loi, Tân Thạnh, Ân Tường Tây giáp với tỉnh lộ 630.

Nằm ở thung lũng miền núi, huyện Hoài Ân được biết đến như một miền quê yên bình với những vẻ đẹp sinh thái hoang sơ và một lịch sử oai hùng.

Viếng người anh hùng một thuở

Từ ngã ba Cầu Dợi, chúng tôi quẹo trái, đi thẳng khoảng 8km, con đường nhựa dài tít tắp nghiêng mình giữa hai hàng dừa xanh ngắt, một bên là núi, một bên là nước sông quê trong vắt, soi bóng hàng tre. Trước mắt chúng tôi là cổng chào của huyện Hoài Ân, nơi đây là một thung lũng yên ả được bao bọc bởi hệ thống núi xanh ngắt một màu.

Đặt chân đến trung tâm thị trấn Tăng Bạt Hổ cũng là lúc mặt trời đã hé rạng, Điểm tâm sáng bằng một tô cháo lòng nóng hổi với miếng bánh tráng mì giòn tan, tôi và một người bạn ở đây bắt đầu chuyến hành trình khám phá thũng lũng Hoài Ân ở xã Ân Thạnh. Dulichgo

Qua cầu Ân Thường, điểm dừng chân đầu tiên của chúng tôi là nhà thờ chí sĩ yêu nước Tăng Bạt Hổ. Bước vào đền thờ, dâng nén nhang thơm tôi nghe trong gió tiếng vó ngựa của ông từ ngàn xưa vọng về, lòng tôi bồi hồi khôn tả: Người xưa với chiến công lẫy lừng một phương đã về với cõi vĩnh hằng, nhưng những chiến công hiển hách và giai thoại hào hùng vẫn còn mãi trong lòng người.

Đền thờ Tăng Bạt Hổ được xây dựng năm 2001 trên khu đất rộng trên 5.200m2 (tục danh là Gò Điếm). Ngôi đền gồm ba gian, được xây bằng gạch và bê tông cốt thép, gian giữa thờ cụ, cha mẹ và những bạn bè, đồng chí cùng ông chiến đấu trong phong trào Cần Vương chống Pháp. Hai gian bên trái và phải là phòng khách, nơi trưng bày những hiện vật liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp của ông. Ngôi đền nằm trong một không gian thoáng mát, trong lành với những công trình phụ bao quanh. Ngoài thờ cúng, nơi đây còn là điểm tham quan của du khách và tổ chức các hoạt động văn hóa, tìm hiểu lịch sử địa phương của thể hệ trẻ.

Tự hào miền đất học

Rời đền thờ Tăng Bạt Hổ mang theo những vấn vương trong lòng, chúng tôi men theo con đường rợp bóng mát, rộn tiếng chim kêu, bước qua con đường đất đỏ, khu di tích Văn Chỉ Hoài Ân đã hiện ra trước mắt. Khu di tích Văn Chỉ được phục dựng nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày giải phóng Hoài Ân (19/04/2012) trên nền di tích Văn Chỉ xưa. Đây được xem là niềm tự hào về truyền thống hiếu học của người dân Hoài Ân với những hình ảnh của người khai khoa cụ Hồ Văn Nghĩa. Ông đỗ cử nhân năm Tân Tỵ (1821), năm Minh Mạng thứ 2 tại trường thi Gia Định và làm quan tới chức Tham Tri. Văn chỉ Hoài Ân là một địa chỉ sinh hoạt văn hóa độc đáo, là nơi giúp những thế hệ người Hoài Ân theo bước cha anh đỗ đạt làm rạng danh quê hương. Đứng trước khu di tích, tôi càng thêm hiểu rằng cái khó khăn gian khổ không thể làm vơi ý chí con người. Các thế hệ con cháu Hoài Ân hôm nay luôn tự hào về bước đường truyền thống mà cha anh họ đã dày công dựng xây.

Sau Văn Chỉ, chúng tôi rời Ân Thạnh về lại thị trấn Tăng Bạt Hổ. Dừng chân tại tư gia của một người quen, chúng tôi được thết đãi món bánh tráng mì ăn với rau sống, thịt luộc. Trước mặt chúng tôi là một xấp bánh tráng mì nhúng nước, vài cái bánh tráng mì nướng, một rổ rau, một đĩa thịt ba chỉ thái mỏng, một đĩa trứng vịt làm chả, một chén mắm đục (mắm nêm), mắm mực. Bóp nhỏ bánh tráng nướng vào bánh nhúng, cho rau, thịt, trứng, rau cuộn lại chấm mắm (có thể chấm vào mắm nêm hoặc mắm mực tùy khẩu vị). Bà cụ chủ nhà cho biết, đây là món ăn rất đặc trưng của người dân quê Hoài Ân. Ăn vào có độ dẻo của bánh mì, quyện với âm thanh giòn giòn của bánh nướng, béo ngọt của thịt heo, trứng và cái đậm đà của mắm, một cảm giác ngon tuyệt đến khó tả.

Những con thác hữu tình

Hôm sau, rời thị trấn chúng tôi xuôi theo con đường nhỏ dài tít tắp phía trước băng qua những cánh đồng lúa mơn mởn thời con gái.Từ ngã ba Gò Loi (nơi tưởng niệm chiến thắng Gò Loi hiển hách của quân và dân Hoài Ân trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước) quẹo phải chạy thẳng 13km lên vùng miền núi, chúng tôi đặt chân đến địa phận xã Ân Nghĩa. Nơi đây được ví như một “nàng thơ” e ấp bởi những vẻ đẹp kỳ bí của những con thác.

Con thác đầu tiên mà chúng tôi đặt chân đến là thác Đổ. Những luồng nước chảy róc rách, trong veo mát rượi. Lần lượt leo qua những hòn đá muôn hình vạn trạng từ hòn voi, hòn mái nhà, hòn ngựa…

Chúng tôi vô cùng thích thú với những hình dáng của cỏ cây, thi thoảng gặp những nhánh lan rừng tỏa hương sực nức. Bỗng chúng tôi nghe trong gió tiếng rền vang của một con thác vọng ra rất gần, leo qua tảng đá lớn, trước mắt chúng tôi là hình ảnh thác Đổ hùng vĩ, tuôn dài như một áng tóc trữ tình. Con thác cao 46m, cuồn cuộn bọt tung trắng xóa, tiếng ì ầm âm vang cả một khoảng trời, tạo nên vẻ đẹp vừa hùng vĩ, vừa hoang sơ. Dòng nước mát trong xanh khi ánh mặt trời chiếu thẳng xuống. Chông chênh bên dòng thác là những chùm phong lan đá, thủy tiên vắt vẻo phô sắc. Chúng tôi như lạc vào bản nhạc du dương của núi rừng, của tiếng chim hót, thứ âm thanh có sức lay gợn tâm hồn.

Rời thác Đổ, chúng tôi tiếp tục hành trình khám phá thác Trà Lan, một con thác đẹp của xã Bok Tới (giáp ranh với xã Ân Nghĩa). So với thác Đổ, thác Trà Lan không cao bằng nhưng hiền hòa, thiên nhiên thoáng đãng. Dulichgo

Nơi đây được ví như chốn bồng lai tiên cảnh. Chuyện kể lại rằng, ngày xưa có một nàng tiên bay ngang qua vùng đất này làm rơi chiếc khăn tay, chiếc khăn tay bỗng hóa thành dòng thác này. Tại đây, chúng tôi lội vào những hốc nước mát lạnh bắt được rất nhiều ốc đá, và hái rau dớn, rau ranh…

Đây đều là những sản vật đặc trưng của vùng miền núi Hoài Ân. Rời Trà Lan cũng là lúc chiều tà, hoàng hôn đã bảng lảng trên những vạt rừng xanh ngắt, trong tôi cứ vướng víu hình ảnh những con thác hoang sơ kỳ thú và những sản vật mà thiên nhiên ban tặng.

Tạm biệt Hoài Ân sau một chuyến hành trình khám phá những địa danh trong những ngày lưu lại ngắn ngủi ở đây. Chúng tôi hy vọng, một ngày gần nhất sẽ trở lại mảnh đất anh hùng này để khám phá thêm những nét đẹp mới, giá trị mới.

Theo Ý Nhạc (Báo Du Lịch)
Du lịch, GO!